[wolfgang]

CPU Nedir?
CPU (Central Processing Unit - Merkezi İşlem Birimi), bir bilgisayarın beyni olarak kabul edilir. Bu bileşen, bilgisayarın gerçekleştirdiği tüm işlemleri ve hesaplamaları yönlendirir. CPU, talimatları işler, aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştirir ve sonuçları belleğe yazar. Bir CPU, genellikle aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

1. Kontrol Birimi (Control Unit): Bu birim, bilgisayarın hafızasındaki talimatları alır, çözer ve yürütür.
   
2. Aritmetik ve Mantık Birimi (Arithmetic Logic Unit - ALU): Bu birim, aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştirir.
   
3. Kayıtlar (Registers): Bu küçük, hızlı bellek birimleri, geçici verileri ve talimatları tutar.
   

CPU'nun Gelişim Tarihi

1. İlk Dönem: Vakum Tüpleri (1940'lar - 1950'ler)

• ENIAC (1945): Dünyanın ilk elektronik genel amaçlı bilgisayarı olarak kabul edilir. Vakum tüpleri kullanılarak inşa edilmiştir.
  
• Vakum Tüpleri: Bu dönemde, vakum tüpleri CPU'ların ana bileşeni olarak kullanıldı. Ancak, büyük boyutları, yüksek ısınma sorunları ve düşük güvenilirlikleri nedeniyle pratik değillerdi.
  
• 
  

2. Transistör Dönemi (1950'ler - 1960'lar)

• Transistörlerin İcadı (1947): Bell Laboratuvarları'nda icat edilen transistörler, vakum tüplerine kıyasla çok daha küçük, daha hızlı ve güvenilirdi.
  
• IBM 7090 (1959): Tamamen transistörlü ilk ticari bilgisayarlardan biri olarak piyasaya sürüldü.
  

3. Entegre Devre Dönemi (1960'lar - 1970'ler)

• IC'ler (Integrated Circuits): Birçok transistör ve diğer bileşenlerin tek bir çip üzerinde birleştirilmesi, CPU'ların boyutunu ve maliyetini önemli ölçüde azalttı.
  
• Intel 4004 (1971): İlk mikroişlemci olarak kabul edilir. 4 bitlik bir işlemci olan 4004, basit hesap makinelerinde kullanıldı.
  

4. Mikroişlemci Dönemi (1970'ler - 1980'ler)

• Intel 8080 (1974): 8 bitlik bu işlemci, ilk kişisel bilgisayarlardan biri olan Altair 8800'de kullanıldı.
  
• Intel 8086 (1978): 16 bitlik bu işlemci, IBM'in ilk kişisel bilgisayarlarında kullanıldı ve x86 mimarisinin temelini oluşturdu.
  

5. RISC ve CISC Dönemi (1980'ler - 1990'lar)

• RISC (Reduced Instruction Set Computer): Basitleştirilmiş talimat seti kullanarak performansı artırmayı amaçlar. Örnek: ARM işlemcileri.
  
• CISC (Complex Instruction Set Computer): Daha karmaşık talimat setleri kullanarak çok yönlülüğü artırmayı amaçlar. Örnek: x86 işlemcileri.
  
• Motorola 68000 Serisi: Apple Macintosh, Commodore Amiga gibi sistemlerde kullanılan CISC tabanlı işlemciler.
  

6. Modern Dönem ve Çok Çekirdekli İşlemciler (2000'ler - Günümüz)

• Çok Çekirdekli İşlemciler: Performansı artırmak için birden fazla işlemci çekirdeğini tek bir çip üzerinde birleştirme.
  
• Intel Core Serisi (2006): İlk çift çekirdekli işlemcilerden biri olan Intel Core Duo ile başlayan seri, günümüzde Core i3, i5, i7, i9 gibi çeşitli modellerle devam etmektedir.
  
• AMD Ryzen Serisi (2017): AMD'nin çok çekirdekli performansa odaklanan Ryzen serisi, rekabeti artırdı ve tüketicilere daha fazla seçenek sundu.
  

CPU'nun Günümüzdeki Durumu
Günümüzde CPU'lar, milyarlarca transistör içeren son derece karmaşık cihazlardır. Gelişmiş üretim teknolojileri sayesinde, işlemciler daha küçük, daha hızlı ve daha verimli hale gelmiştir. Modern CPU'lar, yüksek performanslı oyunlardan veri analitiğine, yapay zeka uygulamalarından bulut bilişime kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. İşlemcilerdeki gelişmeler, Moore Yasası'nın öngördüğü gibi yaklaşık her iki yılda bir performansın iki katına çıkmasıyla devam etmektedir. Ancak, fiziksel sınırların yaklaşması nedeniyle, yeni yenilikler ve teknolojiler (örneğin kuantum bilgisayarlar) araştırılmaktadır.